İxtilot İnson və şəⱨətu
( əri cΥ həci guftirənΥt: ə inçigə əngΥşt şəⱨətu dəri?)
Һəci rəvajət soxtənүt ki jə rənçbər – İnson hər rüz ə kor murav, ə təhminirovo kor xΥştərə ə çigə mijoru və ə salamatirovo əki kүlfət xүştə vəgoştəni. Xəjli vəxt şəⱨətu əji kor fikir dorəni və ə dүlү oftərəni ki jүş İnsonə xuno sər gүrү zivistə. Ə vəxt rəћəti soxtəji İnson şəⱨətu qijofəj ( cirjot) xүştərə dəgiş soxtəni və ovorəni əki İnson:
- Rüz ə xəjr bu.
- Əqibət tү ə xəjr bu.
Şəⱨətu ixtilot soxtəni ki tə imohoj xərəbə korho soxti, həmmə ədəj əjү nəⱨlət xundə, dijə nəs vojistə jүrə həci zivү. Vojistəni jүrə ə İnsonəvo ћərməћi, ћovuri soxu və İnsonə xuno zivү. İnson razi nəs birə. Guftirəni – inson əz xubi, şəⱨətu əz xərəbi xүştə pəsəvo ni impoju. Şəⱨətu şirinə zuvunə ə kor vəngəstəni və İnsonə əz sər vədəşəndəni. İnson şəⱨəturə ə dih xүştə ovurdəni, xunə - çigə duz soxtəni, ə xүştərəvo ə kor bərdəni ovurdəni, ə kucə dərə ə jəki raftənүt. Xəjli vəxt həci ə şolumirovo zivistənүt.
Rüzho giroştəni, ə i dih ⱨərisi birə. İnsonə ə ⱨərisi horoj zərənүt. Һəci ki İnson şəⱨəturə hic vəxt təћno nihişt, vəgүrd bərd ə xүştərəvo ə ⱨərisi. Ə jə qiroqlə nүştənүt və tomoşə soxtənүt vozihoj ⱨərisirə. Ə tujxonə jə dəstə çohil ə quşəvo, jə dəstəjgə ə pişikovo(nazu) ədət vozi soxtə, guftirə xəndүstə. Şolumi ⱨərisirə qədərү nisti. İnson ədəj şori soxtə, şəⱨətu ə dүlү pəxili oftərəni ki, i cү bəxtəvərini insonho ədəj zivistə. Əji tүtəm İnsonə ə xunə horoj zərənүt ki, zu ə xunə bijo. İnson əz qul şəⱨətu gүrdə guftirəni; vəxi raftim ə xunə. Şəⱨətu minət sinət soxtəni ki, jə kəmigəş nүşү və jү mijov ə xunə. İnson zu raftəni ə xunə. Şəⱨətuş mundəni təћno. Əji ⱨərə quş nүşdəbu ə dүş jə çohil. Şəⱨəturə qili-qilijү gүrdəni, zu qijofəj xүştərə dəgiş soxtəni, birəni sejrsүz. Omorəni əz zir dүm quş jə əngүşt zərəni. Quş hүrkmүş birə qənət zərəni nүştəni ə məgəl ən u dəstəjgə. Pişik quşə dirəminut gүrdəni və buqmiş soxtəni. Dəstəj quşbazho irə dirə pişikə kүştənyt. Çohilho həmmə sərxuş, oftərənүt ə sər jəki: işmu pişik imurə kүşdit, pişik işmu quş imurə kүşt və inçigə oftərəni qilliqon. Şəⱨətu vogəştəni ə çigəj xүştə, qijofərə dəgiş soxtəni və sokit nүştəni dənişirəni əji çəng. Ə İnson xəbər rasirəni ki ⱨərisi ə qilliqon carusti, zu vogəştəni ə tujxonə. Dirəni şori ə şivən carusti, şəⱨətuş nүşti ə çigəj xүştə ədəj tomoşə soxtə i xələluşirə. İnson pүrsirəni: i kor əntүnimi? Şəⱨətu ond omon soxtəni ki, mə hiciş nə soxtəm, əz quş jə əngүştlə zərүm. Çəngə үşү sər gүrdүt. İnson əri soxtə kor xүştə pəşmu birəni “nəⱨlət ətү şəⱨətu” guftirəni və əji dustirəvo varastəni.
Əz umohojəvo, əgər ə jə şolumijə çigə çəvqi oftorənigə, guftirənүt: “ ə inçigə əngүşt şəⱨətu dəri, nəⱨlət ə şəⱨətu”
gəştə və ə ⱨərə ovurdogor: Genik İsakov
Moskva 2019
