Почему так говорим
Зәнһој ҹуһурһо дү јәкирә имборокбу сохтәнки ҝуфтирәнүт: - “Кәфҝир гүдүши, ⱨәриси субојһошмурә вәҝиројм”. Әз чү мунди и ҝофһо?
Ә у ҝирошдә вәхтһо әри ԧәриси јә чәнд рӱз мундә фикир мисохдут ә товун кәјвониһо. Минүвүсдүт нумһој кәјвониһорә(чи сохтәҝор - повариха). Минәтчи имфирсорут ә хуноһој кәјвониһо, әри һәрики пишәсинә, мәндил, ширни мидорүт. Рӱз ԧәриси кәјвониһо кура имбисторут ә ԧәрисихунә. Әз гәд кәјвониһо јәки виҹирә мијомо кәлә кәјвони. У әри сәр сифро чү чијо дорә оморәниниҝә һәммәрә импүрси мидануст вә сәр миҝүрдүт кор хүштәрә сохтә. Сәћиб ⱨәриси доријо пишосинәрә мокундут вә мәндиләш имбәсдүт ә сәр хүштә.Ә мәћәлә јә пәнҹ-шәш пиләтә(печь) гүч мисохдут. Ә сәр һәр пиләтә мәбисто кәлә гәзгу вә кәлә товоһој мүси. Һәммә и гобһо бирәнбу гәләј дорә. Ә дәс һәр кәјвони дәбирәнбу кәфҝир мүси вә миҝәшдүт ә сәр гәзгуһо. ԧәриси варастә бәгдә һәркишүрә јә кологоји вә ширни бәхшә мидорут. Ә ԧәриси кәјвонији сохтә әри зәнһо кәлә ԧүзәт бирәнбу. Ә и сәбәб әри дү јәки лово хостәнки миҝуфтурут: - “Кәфҝир гүдүши, ԧәриси субојһошмурә вәҝиројм”.
Мәдәнишит ки исәԧәт и ԧәдәт әз ԧәрә вәдарафти, и хубә әхтүр ә зувун зәнһој ҹуһурһо һәлә домунди.
Худо ԧиломә саламат сохтәји рӱј һәммәшму ә шоријо ә рӱј јәки вохуро!
Рәнг “чорћәји” нәбуҝә “чоћрәји”
Әз һәр комини ҹуһур пүрсиритҝә ки, ә зувун ҹувури “розовый” чүтәрз тәрҹүм бирә, јәгин ки һәммә миҝују “чорћәји” вә јо “гүзүлҝүл рәнги”.
Чү тәрз һәр чирә бинәјү(основа) бирәниҝә, ҝофһорәш “күк”(корен) бирә. Ҝоф “чорћәји” ә грамматика сифәт(прилагательный) ҝуфтирә оморә. Күк ҝофә әри офтә әз ҝоф суффикс(пәсвәнд) сифәтирә - ...ји ҹиро сохим. Мундәни “чорћә”. Чәндгәдә лүгәтһорә ҝәшдимҝә и ҝофә ниданим офтә. Мидану бирә ки зомон рафтә-рафтә ә гәд ҝоф дәҝишүҝи рафти. Чүнки зувун ҹуһури ә дү јәки шифоһи дорә омори. Ә гәд ҝоф ҹиҝәј дү ћәрфә дәҝиш сохтимҝә ҝоф “чоћрәји” ⱨәмәл оморә. Күк әни ҝоф “чоћрә” ә зувун азәри - чөһрә мәⱨној “рӱј, сифәт”-ә дорә.
Ә гутинәһој инсон гирмизини нүштәнки вәди бирәнијо рәнгә азәриһо “чөһрәји” ҝуфтирәнүт. Мараглүни ки, ирониһо и рәнгә “сифәти” ҝуфтирәнүт. И рәнг ә рәнг ҝүзүлҝүләво нәзники ҝуфтирә амбарә хәлгһо ирә рәнгә “гүзүлҝүли” ҝуфтирәнүт. Ә урусиш “розовый” әз ҝоф гүзүлҝүл вәҝүрдә омори.
